Val je af als je stopt met de pil?

Wat is de pil en hoe werkt het?

De anticonceptiepil is een hormonaal anticonceptiemiddel dat oestrogeen en progestageen bevat. Het voorkomt zwangerschap door de eisprong te onderdrukken en de baarmoederhals te sluiten om te voorkomen dat sperma de baarmoeder bereikt.

Wat zijn hormonen?

De processen die nodig zijn om vet te verliezen, eraf te houden en om aan te komen, worden aangestuurd door verschillende hormonen. Hormonen zijn eigenlijk kleine chemische boodschappers die ons lichaam gebruikt om te communiceren tussen verschillende organen en systemen. Ze zijn als de dirigenten van ons lichaam, die alles in goede banen leiden en ervoor zorgen dat alles op het juiste moment gebeurt. Denk hierbij aan je brein, hoe weet je dat je maag leeg is en honger hebt? Hormonen!

Sommige hormonen hebben de taak om ons lichaam te laten groeien en ontwikkelen, terwijl andere ons helpen om ons energieniveau te reguleren en ons humeur te beïnvloeden. Er zijn ook hormonen die ons helpen om te gaan met stressvolle situaties en ons immuunsysteem ondersteunen.

Maar soms kunnen hormonen ons ook een beetje in de war brengen. Denk maar aan de puberteit, waarbij hormonen als een gek door ons lichaam razen en ons humeur en gedrag flink kunnen beïnvloeden. Of aan de zwangerschap, waarbij hormonen ons lichaam voorbereiden op de komst van een baby en soms rare cravings kunnen veroorzaken.

De rol van hormonen bij vetverlies

Het menselijk lichaam is een complexe machine en hormonen spelen een belangrijke rol bij het reguleren van verschillende processen, waaronder vetverlies. Verschillende hormonen hebben invloed op je honger, je verzadiging, je vetverbranding en je vetopslag. Ook kunnen hormonen het energieverbruik, het aantal calorieën dat je lichaam dagelijks verbrandt, beïnvloeden. Om deze redenen kan een disbalans in je hormoonspiegels leiden tot gewichtstoename,  vetverlies of ophoping van lichaamsvet in specifieke plekken in je lichaam. In dit artikel zal ik verder in gaan op de hormonen die hierbij een rol spelen. 

Progesteron & Prolactine

Progesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon, dat samen met oestrogeen verantwoordelijk is voor het reguleren van je menstruatiecyclus. Maar wist je dat gewichtstoename vaak een bijwerking is van het hebben van hoge progesteronlevels? Iets wat duidelijk wordt bij vrouwen die de minipil slikken – die bevat namelijk enkel en alleen progesteron. Als je eenmaal van de pil af bent, verlies je waarschijnlijk het gewicht, vooral als je weer begint te ovuleren en je hormonen weer in balans komen.

Prolactine is een hormoon dat wordt geproduceerd in de hypofyse en speelt een belangrijke rol bij de borstvoeding. Prolactine kan ook invloed hebben op de stofwisseling en het gewicht. Een te hoog prolactineniveau kan leiden tot gewichtstoename en een vertraagde stofwisseling.

Insuline

Insuline is een hormoon dat wordt geproduceerd door de alvleesklier en dat helpt bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Insuline zorgt ervoor dat je cellen bloedsuiker kunnen opnemen voor energie of opslag. Wanneer we voedsel eten dat koolhydraten bevat, stijgt onze bloedsuikerspiegel en produceert de alvleesklier insuline om de bloedsuikerspiegel te verlagen. Hoge niveaus van insuline kunnen echter leiden tot gewichtstoename en kunnen het vermogen van het lichaam om vet te verbranden beperken.

Cortisol

Cortisol is een hormoon dat wordt geproduceerd door de bijnieren en dat helpt bij het reguleren van stress. Wanneer we onder stress staan, produceert ons lichaam cortisol om ons te helpen omgaan met de situatie. Hoge niveaus van cortisol kunnen echter leiden tot gewichtstoename en kunnen het vermogen van het lichaam om vet te verbranden beperken. Door een gezond voedingspatroon te hanteren, stress te beheersen en meer te slapen kan de cortisol productie worden genormaliseerd. Een te streng dieet daarentegen kan het cortisol verhogen. Er zijn onderzoeken die aantonen dat vrouwen die een caloriearm dieet volgden hogere cortisolspiegels hadden en zich meer gestrest voelden dan vrouwen met een normaal dieet. (1)

Testosteron

Testosteron is een hormoon dat voornamelijk wordt geproduceerd door de testikels bij mannen en de eierstokken bij vrouwen. Testosteron speelt een belangrijke rol bij spieropbouw en vetverlies. Hoge niveaus van testosteron kunnen helpen om vet te verbranden en spiermassa op te bouwen, terwijl lage niveaus van testosteron dit proces kunnen belemmeren.

Schildklierhormonen

Schildklierhormonen zijn verantwoordelijk voor je energiehuishouding en stofwisseling. Een snel werkende schildklier zorgt ervoor dat het moeilijk kan zijn om aan te komen en een traag werkende schildklier zorgt ervoor dat het moeilijk is om af te vallen. 

Leptine (hongerhormoon)

Het hormoon leptine speelt een cruciale rol in het reguleren van eetlust en gewicht. Leptine wordt geproduceerd door vetcellen en werkt samen met andere hormonen om honger en verzadiging te reguleren. Het werkt als een signaal dat de hersenen vertelt wanneer we genoeg hebben gegeten en wanneer we moeten stoppen met eten. Dit zorgt ervoor dat we niet te veel eten en dat onze energie-inname in balans blijft.

Ghreline (hongerhormoon)

Ghreline is een hormoon dat in het menselijk lichaam wordt geproduceerd door de maagwand en dat een belangrijke rol speelt bij de regulatie van onze eetlust. Het is het hormoon dat het sterkst geassocieerd wordt met honger en wordt daarom ook wel het “hongerhormoon” genoemd.

Wanneer de maag leeg is, produceert de maagwand ghreline en wordt het hormoon afgegeven aan de hersenen. Ghreline activeert daar de zogenaamde “hongercentra” in de hersenen, die ons vervolgens een hongergevoel geven en ons aanzetten tot het zoeken naar voedsel.

Daarnaast heeft ghreline ook nog andere effecten op ons lichaam. Zo kan het hormoon ervoor zorgen dat onze stofwisseling vertraagt, waardoor ons lichaam minder calorieën verbrandt. Dit kan ervoor zorgen dat we meer vet opslaan en uiteindelijk in gewicht aankomen.

Oestrogeen

Oestrogeen is een essentieel vrouwelijk hormoon dat een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling en het functioneren van het vrouwelijk lichaam. Het is niet alleen verantwoordelijk voor de ontwikkeling van vrouwelijke geslachtsorganen, maar het heeft ook invloed op de emotionele en mentale gezondheid van vrouwen. Oestrogeen is een groep van hormonen die voornamelijk geproduceerd worden in de eierstokken, maar ook in kleine hoeveelheden in de bijnieren en het vetweefsel. 

Zowel zeer hoge als lage niveaus van oestrogeen kunnen leiden tot gewichtstoename. Dit hangt af van de leeftijd, de werking van andere hormonen an algehele gezondheid. Om de vruchtbaarheid tijdens vruchtbare jaren te behouden begint oestrogeen de vetopslag de bevorderen. (2) Dit betekent dat een disbalans hierin de vetopslag verstoort. 

Neuropeptide Y (NPY) 

Neuropeptide Y, ook wel afgekort tot NPY, wordt geproduceerd in de hersenen en het zenuwstelsel en wordt vervolgens verspreid door het hele lichaam. Het heeft een stimulerend effect op de eetlust en kan bijdragen aan overeten en gewichtstoename. Hogere niveaus NPY kunnen leiden tot overeten en een toename van buikvet. Eiwitten en oplosbare vezels kunnen deze helpen verlagen, het is daarom belangrijk dat je voldoende eet. 

Darmhormonen

Darmhormonen zijn ontzettend belangrijk. Deze hormonen spelen een belangrijke rol bij de regulatie van de spijsvertering en de eetlust. In dit artikel ga ik hier dieper op in. 

Glucagon-actige peptide-1 (GLP-1)

GLP-1 wordt geproduceerd in de cellen van de dunne darm en wordt afgegeven als reactie op de inname van voedsel. Naast het reguleren van de bloedsuikerspiegel, speelt GLP-1 ook een belangrijke rol bij de regulatie van de eetlust. Het hormoon remt de honger en stimuleert het gevoel van verzadiging, wat kan bijdragen aan gewichtsverlies. Een dieet met veel eiwitten en groenten kan je helpen deze niveaus te verhogen.

Cholecystokinine (CCK)

Ook Cholecystokinine is een verzadigingshormoon dat wordt geproduceerd door cellen in je darmen. Meer CCK verminderd de voedselinname. Deze wordt met name geproduceerd wanneer je eiwitten, vetten en vezels eet. 

Peptide YY (PYY)

Peptide YY, ook wel afgekort tot PYY, is een darmhormoon dat een belangrijke rol speelt bij de regulatie van de eetlust en de spijsvertering. PYY wordt geproduceerd in de cellen van de dikke darm en wordt afgegeven als reactie op voedselinname. Het hormoon remt de eetlust door het verzadigingsgevoel te versterken en de activiteit van de hongerhormonen te verminderen. Om de PPY-niveaus te verhogen en de eetlust te verminderen, kun je het beste verwerkte koolhydraten vermijden en meer eiwitten en vezels eten. 

Kom je aan van de pil? Oftewel, maakt de pil je dik?

De bijwerking van de pil is dat je aan kan komen. Maar, er zijn veel meer gezondheidsproblemen die veroorzaakt kunnen worden van de pil wat eigenlijk veel belangrijker zou moeten zijn. Er zijn verschillende soorten anticonceptie met daarbij verschillende bijwerkingen. Gewichtstoename of een verhoogde eetlust is daar vaak een van. Het ligt dus aan de soort anticonceptie en welke hormonen hier een rol in spelen.